Zappen

Het gebeurt niet zo vaak. Ik, zittend op de bank, en zappen. Gister was het rond tien uur en ik had nog geen zin om al naar bed te gaan. Er was een storing bij het menu voor opgenomen programma's en ik kon niets afspelen. Hmmm, laat ik eens zappen. Iets waar veel mensen avonden lang zich mee kunnen vermaken. Al snel kwam ik bij een Zweedse documentaire. "Patrik, wereldkampioen in therapie". Het gaat over een Zweedse atleet die hoog scoort in de jaren negentig. De gesprekken die hij twee jaar lang heeft gevoerd met zijn therapeut zijn opgenomen en worden in korte fragmenten als rode draad gebruikt in de documentaire. Je ziet Patrik Sjöberg gedurende die twee jaar steeds meer van zichzelf ontdekken en de therapeut stelt rustig, geduldig en liefdevol verdiepingsvragen. In deze twee jaar durft Patrik het verlies over zijn jeugd te aanvaarden. Na lange omzwerving durft hij te zeggen dat hij verdriet heeft. Dat hij boos is. Op de vraag van de therapeut aan hem wat dit met hem doet, geeft hij aan dat het oplucht. Het voelt goed. En Patrik beseft dat hij dit nog nooit eerder aan iemand heeft verteld.

Patrik weet in deze documentaire feilloos uit te leggen waarom hij er niet eerder over heeft gesproken. Angst niet geloofd te worden, bang over wat zijn vrienden van hem dachten en het gevoel dat hij misschien zelf de oorzaak was van zijn misbruik. Ja, Patrik is jarenlang misbruikt door zijn coach Viljo. De coach waarvan hij na jaren misbruik uiteindelijk de kist naar zijn graf draagt. En dat terwijl hij ondertussen alleen nog haat en afkeer kan voelen. Voor de coach, voor zijn moeder, zijn omgeving waarin volwassenen hem nooit iets vroegen en bovenal de haat naar zichzelf.

Ondertussen komen veel van dit soort verschrikkelijke verhalen naar buiten. Over de coaches die misbruiken, over de volwassen die zwijgen en over de hulpverlening die faalt.

Het is goed om het verhaal alsnog van Patrik te horen. Het is leerzaam om met hem mee te gaan in hoe hij het heeft beleefd en wat hij nodig had maar wat hij niet vond. 

Natuurlijk is het een verhaal van één kant. Maar juist oprecht luisteren kan zoveel wonden helen. De pijn verzachten en ervoor zorgen dat een slachtoffer tot inzichten komt. Alleen dan kan het verwerkt worden en kan, net als Patrik, gewerkt worden aan het copingmechanisme. Wat heb je nu niet meer nodig en wat wil je houden om een fijn mens te zijn. Opruimen. Maar dan in een brede betekenis.

Pas in 2011, twaalf jaar na de dood van Viljo Nousiainen, vond hij de moed om dit misbruik, waar hij vanaf zijn elfde zijn hele leven onder heeft geleden, openbaar te maken.

https://www.vrt.be/vrtnu/a-z/patrik-sjoeberg--wereldkampioen-in-therapie/2017/patrik-sjoeberg--wereldkampioen-in-therapie/